|
For the
English version - Please click here!
- Vertaling: September 2000 - Jelle
en Marie-José Schepers, Roosendaal, NL -
Ik ben zeer
geïnteresseerd in uw / jouw persoonlijke familiestamboom. Stuurt u die
mij s.v.p. per e-mail toe. Ik wil in de komende jaren ONZE
Sagelstamboom zo goed mogelijk completeren. -
       
 
 
In
Oost-Westfalen, ca. 1 km ten oosten van de stad Steinheim, voor
de Stoppelberg, in het district Höxter, is de plaats waar de
familiegeschiedenis begon in het jaar 1288 na Chr. De SAGELS
moeten hier waarschijnlijk al enige eeuwen hebben geleefd, vanaf 600
of 800 na Chr. of misschien zelfs al daarvoor. Opgravingen van
scherven in 1978 door Prof. Dr. Hans-Georg Stephan van de Universiteit
Göttingen bewezen dat het gebied bewoond was tussen ca. 750 en ca.
1300 na Chr. Dit gebied wordt nu nog SACHEL of "Auf dem
Zachel" genoemd. Hier bevindt zich ook een oude watermolen,
waarmee rogge en tarwe tot meel werd gemalen. Tevens stonden er drie
houten huizen, waarschijnlijk van bosarbeiders die met de ontginning
van het bos "Auf dem Sachel" belast waren. Het is
aannemelijk dat alle 4 families zich later Sachel/Sagel/Zachel
noemden, hoewel ze niet zonder meer aan elkaar verwant waren. Ik geloof
ook dat men mag veronderstellen dat de families in de loop der jaren
vermengd werden. Deze nederzetting, die Hogenhusen werd genoemd,
lag aan een nu nog bestaande sterke bron en een kleine beek. Dit gebied
ligt trouwens dicht in de buurt van het Teutoburger Woud waar 9 jaar
na Chr. de grote "Slag in het Teutoburger Woud"
tussen de Germaanse stam van de CHERUSKER onder aanvoering van
Arminius (Hermann der Cherusker) en het ROMEINSE LEGER
plaatsvond… Persoonlijk geloof ik dat onze voorvaderen tot deze stam
behoorden of zich tenminste bij deze krijgers hebben aangesloten voor
de slag …. Zij wonnen deze slag en de Romeinen kwamen daarna nooit meer
in oostelijke richting over de Rijn om te vechten… alleen nog om handel
te drijven. Dat was ook beter zo. Voortaan was het een vrij land!
In
de late jaren van 600 na Christus viel de stam van de SAKSEN vanuit
het noorden Oost-Westfalen binnen en verscheidene krijgers sloten
zich bij hen aan (vooral de Saksische afstammelingen, de zogenaamde
Engern!). Vermoedelijk is hier ook de naam van afgeleid, de Zachelen
zei men tegen de stam van de Saksen en daarom noemden de mensen de
eigenaren van dit stuk grond de Zachel. In andere geschriften wordt
Zachel genoemd als een midden hoog Duits woord voor staart of
penis. Van bovenaf gezien ziet de vorm van het perceel er ook wel als
zoiets uit: Als een vossenstaart ongeveer. Na de Saksen kwam de stam
der FRANKEN vanuit het verre westen en werd het CHERUSKERLAND
opgenomen in het reusachtige FRANKENRIJK in het jaar 773 na
Chr. Op 25 december 800 werd Karel de Grote immers door de
paus in Rome tot keizer (Caesar) gekroond over het reusachtige Romeinse
Rijk. Omstreeks het jaar 795 na Chr. werden "WIJ" als
christenen ingelijfd in de tijd dat de VERCHRISTELIJKING zich van het
westen komend over het hele land richting noorden en oosten
uitbreidden. Vanaf die tijd tot heden werd in de omgeving waartoe het
gebied SACHEL behoorde het katholieke geloof beleden .
Aktueel nieuws: Precies op het grondgebied "SACHEL"
wordt getracht een formule 1 circuit te realiseren. Het totale gebied,
met een oppervlakte van 3.500.000 m2, moet een racecircuit worden met
hotels en tribunes voor 80.000 bezoekers. Beginnend bij de beek tot
boven op de heuvelrug wil men de baan aanleggen. De "Grünen"
zijn er tegen vanwege de verstoring van de natuur. Voor de andere
politieke partijen betekent het een oppepper voor het economisch gezien
zwak ontwikkelde gebied. De baan zal "Westfalen-Ring" genoemd
worden en men zal hem wereldwijd op TV kunnen aanschouwen, in ieder
geval eenmaal per jaar. Naast de "Nürburg-Ring" en de
"Hockenheim-Ring" zou dit het derde formule 1 circuit van
Duitsland worden. De familie Lödige (de huidige eigenaren van het
SACHEL-grondgebied) zullen 2/3 van hun totale bezit moeten verkopen
voor dit project.
Vanaf dat moment was het vrede. De Mongolen, de Hunnen, noch de
soldaten van Napoleon of wie dan ook zetten nog een voet in deze
omgeving.
In het jaar 1288 na Chr. woonde er een graaf van de Stoppelberg "Baron
von Schwallenberg" die een burcht of een versterkte stad op de
nabijgelegen Stoppelberg wilde bouwen, de berg die vlak in de
buurt van het perceel SACHEL (straat "Auf dem Sachel") bij
Steinheim (NRW) is gelegen en van daaruit te zien is. De Sagels
moesten van deze plaats vertrekken. Dat moet in een bliksemactie
gebeurd zijn, want de molensteen die gevonden werd, is van een
uitzonderlijke kwaliteit en was waarschijnlijk pas gemaakt of
gerenoveerd. Hij ziet eruit alsof het de bedoeling was om hem nog lang
te gebruiken. De steen is ook buitengewoon groot! De Sagels trokken
naar een oord dat op ca. 10 km. afstand ligt. In dit dorp SOMMERSELL
bouwden ze een boerderij. Zij noemden zich dus waarschijnlijk
"Wij zijn de familie die van SACHEL komt" en zo ontstond
een nieuwe familienaam!!!
Op deze boerderij of landgoed woont tegenwoordig nog (Sinds 1288 !!!)
ene Wilhelm Sagel (zijn echtgenote Rita is in november 1998 overleden)
die druk is met het boerenbedrijf (hier wordt die goede oude
SAGEL-worst gemaakt, die in geen enkele supermarkt te koop is).
Nog iets over Sommersell: Het 700 inwoners tellende dorp werd 1059 na
Christus voor het eerst in de schriften vermeld. Het eerste goed
met de naam ‘Vila Sumerseli’ (zonnige/warme ziel) werd echter al rond het
jaar 800 na Christus gesticht. Aangezien er geen uniform
plaatsregister bestond, wisselde de naam van Sumersile 1231 in
Somersell 1265, Zomersele 1380, Sommerzele 1361, Sommersell 1427,
Somersyle 1496, Sommersilen etc. Pas sinds 1877 werd de
dorpsnaam onder de Pruisen uniform geschreven. De dorpskerk St. Peter
en Paul wordt voor het eerst in 1251 genoemd en staat nu, wegens
de romaanse stijl, onder monumentenzorg. In 1496 kreeg de
familie Von Oeynhausen het dorp in bezit van de adelijke broeders Von
Diepholz. In 1547 werd door de familie Van Oeynhausen voor het
eerst een protestante dominee in Sommersell benoemd in plaats van een
katholieke priester. In deze tijd moesten iedere week 8 boeren uit het
dorp de adelijke familie ten dienst zijn. Van 1618 tot 1648 vindt
de 30-jarige oorlog plaats. In 1622 trekt Christian van
Braunschweig met 12.000 mannen en 9.000 ruiters door de kreis Höxter.
Enkele Sommersellers (zo ook tenminste één Sagel)
sluiten zich bij het protestante leger aan en trekken naar het zuiden.
In 1623 benoemd de bisschop van Paderborn weer een
katholieke priester. In 1633 hebben de Von Oeynhausens
nogmaals geprobeerd een protestant te benoemen. Dit werd met geweld
door de katholieke kerk verhinderd. Met 20 ridders kwamen ze naar het
dorp gereden en benoemden weer een katholieke priester. In het jaar 1646
vallen de Zweden, onder aanvoering van generaal veldmaarschalk Gustav
von Wrangel, het land oostelijk van Egge binnen. ‘Zij verwoestten het
gehele gebied. Ze roofden alles wat ze gebruiken konden, paarden,
schapen, koeien, graan, spek, meubilair, wijn, bier, kruiden en alle
voorraden. Toen in 1648 de vredesklokken luidden, lagen de
velden er voor het grootste deel braak bij, vertrapt door de paardenhoeven.
De tuinen waren verwilderd en er was geen boom of struik meer te
vinden. De huizen en hoven waren uitgebrand en door de bewoners
verlaten. De inwoners maakten een uitgemergelde en troosteloze indruk,
verarmde boeren en burgers, ontslagen soldaten en in lompen geklede
soldatenvrouwen en kinderen zwierven door het land. Na deze noodlottige
oorlogsjaren bouwden de burgers met hun over gebleven levenskracht hun
huizen weer op, zodat nog vandaag de dag menig huisopschrift aan deze
afgrijselijke 30 jaren herinneren.
Reeds in 1666 liet de familie Von
Oeynhausen weer een zoon in de dorpskerk katholiek dopen. Toen zij in 1682
ook nog een nieuwe klok schonken, kwam de langjarige geloofsstrijd in
Sommersell tot een einde en wendden de burgers zich definitief tot het
katholieke geloof.
De 7-jarige oorlog (1757 – 1763) bracht
andermaal zware nood over het land. In mei 1757 overvielen 400
soldaten het klooster Marienmünster en spaarden ook de omliggende
dorpen niet. In 1762 vond bij Steinheim een grote veldslag plaats.
De soldaten en paarden moesten in de dorpen gratis verzorgd worden. In 1793
wordt vermeld dat het dorp Sommersell 72 huizen, 16 Vollmeyer
(rentmeester), 20 Halbemeyer en 12 Viertelmeyer had. In 1803 had
het dorp 300 inwoners. In de oorlog tussen Napoleon en de Pruisen moest
in 1806 het dorp Sommersell 360 zakken koren aan het Pruisische leger
afstaan. De ongelukkige slag bij Jena, op 14 oktober 1806,
zorgde ervoor dat ook het Corveyerland onder Franse heerschappij kwam.
Op 23 december 1806 moest Sommersell 13 geweren aan de Franse
kolonel in Paderborn afleveren. De vreemde overheersing drukte zwaar op
de burgers, de belastingen en vorderingen waren enorm. De oorlog tegen
Rusland moest daarmee gefinancierd worden. Toen Napoleon in 1812
tegen Rusland optrok, werden ook mensen uit Sommersell opgeroepen.
Velen verloren hun leven voor de overheersers. De ontbrandde
vrijheidsstrijd bracht grote hoeveelheden voedsel naar de Pruisische
kazernes en veroorzaakte mede het einde van de franse overheersing.
Vanaf 1818 behoorde Sommersell weer tot de Pruisische provincie
Westfalen en telde in dit jaar 77 woonhuizen en 499 inwoners. In 1822
heerste grote droogte, zodat zelfs de molens wegens watergebrek hun
werk moesten stoppen. Op 15 mei 1840 was er een enorme hagel- en
onweersbui en deze vernietigde de gehele oogst. In 1842, 1846 en 1849
werden de velden eveneens geteisterd door natuurrampen en plagen van
ongedierten, zoals muizen en insecten. Dat is de reden waarom veel
mensen, zo ook Ignatius Sagel uit Entrup (naar Panama!),
emigreerden om in de nieuwe wereld (Amerika) een nieuwe toekomst op te
bouwen. De grootste vluchtelingenstromen vonden plaats tussen 1854
en 1856.
Vlakbij de plaats Sommersell was en is een burcht van de
adellijke familie Von Oeynhausen (zur Grevenburg / Oldenburg).
Sinds 1372 was Johann von Oeynhausen aan de Oldenburg verbonden, die
hij op dit grondgebied, dat aan edelheren zur Lippe behoorde, stichtte.
In 1380 nam hij voor 40 zilveren Marken het dorp Zommerzele over
van Simon III zur Lippe. Vanaf 1536 bouwden zijn nakomelingen in de
mark Sommersell de Grevenburg. De Oldenburg beantwoordde niet meer aan
de eisen van die tijd en bovendien waren er voortdurend conflicten met
de Katholieke kerk, het Klooster Mariënmünster (gesticht in 1128) en tevens
met de edelheren zur Lippe. De Von Oeynhausen waren immers nu
protestants geworden (ik heb daarover vele interessante aantekeningen
hier in mijn kantoor).Deze adellijke familie zocht toentertijd een
rentmeester. Dat was de man die het hele landgoed met bezittingen moest
beheren. De belastingen (tienden) innen, wijn en andere waren voor de
familie inkopen, de velden laten bewaken en het vee laten hoeden, etc.
etc. Hij was dus zogezegd de "manager" van het landgoed en
hoefde zelf geen handarbeid te verrichten.
Toen - het moet zo rond het jaar 1400 na Chr. geweest zijn - was
de familie Sagel werkzaam voor deze adellijke familie Von Oeynhausen.
Zij waren rechter, bestuurders, advocaat e.d., werk waarbij men een
groot vertrouwen in het personeel moest hebben. En de Sagels golden als
zeer loyaal en betrouwbaar!
Naar alle waarschijnlijkheid waren zij echter ook werkzaam voor de
adellijke familie Von Thienhausen en zelfs voor de rijke vorstenfamilie
Von der Lippe, die grote landerijen en veel vermogen bezaten. Eeuw
na eeuw bleef het zoals hiervoor beschreven. De kinderen hoedden de
schapen en de koeien etc. etc., vader voerde het beheer.
De Reformatie kwam ... toen de anti-reformatie en daarmee wederom het
katholicisme...... (uitgaand van het Aartsbisdom Paderborn !)
Maar de Sagels, dat vermoed ik tenminste, waren niet betrokken bij één
of andere oorlog. Zij moesten het adellijke landgoed beheren en
organiseren terwijl de "hoge heren" elkaar de koppen
insloegen tijdens de "Kruistochten" en dergelijke. De naam werd
in de loop der eeuwen verandert van Zachel, naar Zagel, Sachel, Saigel
tot Sagel / Saggel en Sagell (in Sleeswijk-Holstein werd de tweede 'l'
toegevoegd vanwege de Franse klank!) of ook Saguel (in Zuid- en
Midden-Amerika geeft dat dezelfde uitspraak als in het Duits, zoals ook
bij Miguel) maar ook Sagle (in enige Amerikaanse staten om de Duitse
spreekwijze te behouden!) en Sagelova in Praag.
In het jaar 1664 na Christus, na 30 harde jaren van oorlog (!)
tussen protestanten en katholieken, kocht een zoon van de familie Rab
Arndt von Oeynhausen een burcht of landgoed in HESSEN. Die
plaats lag ca. 150 kilometer zuidelijk van SOMMERSELL en ver weg van
het vaderland in Westfalen (nu NRW). Hij had voor het nieuwe landgoed
natuurlijk ook een rentmeester nodig en nam daarvoor Hermann Sagel mee,
samen met zijn vrouw en vijf kinderen (2 zonen).
Op dit adellijke landgoed JOSBACH in HESSEN, deden ze hetzelfde
werk als hun voorvaderen. Maar gescheiden en ver weg van de rest van de
familie (we weten niet of ze nog contact hadden). HESSEN was
protestants en zo wisselden ook zij en Rab Arndt von Oeynhausen van
geloof. Vermoedelijk ging R.A.v.O. ook alleen maar naar HESSEN vanwege
zijn religieuze overtuiging. Tot op heden is de (zwarte) lijn van de
Westfalen-Sagels katholiek en de (blauwe) lijn van de Hessen-Sagels
protestants. De familie Von Oeynhausen was met nog één enkele andere
adellijke familie en ook enkele individuele adellijken tot de Tweede
Wereldoorlog de enigen die protestant waren in het Aartsbisdom Paderborn.
Enkele tientallen jaren later kregen de Sagels hun eigen boerderij in
de omgeving van Josbach. Die wordt tot op heden de WAMBACH
genoemd. Enkele jaren werkten zij op beide boerderijen / landgoederen.
Op het landgoed JOSBACH voor de Von Oeynhausens en op hun eigen WAMBACH
(deze was gepacht van het nabijgelegen klooster HAINA!). Sinds
1806 is er geen Sagel meer als pachter van de WAMBACH geregistreerd.
Was de pachtperiode afgelopen? De families splitsten zich steeds meer.
Door de industrialisatie, door al de oorlogen, vanwege de kolonisatie
etc., etc…. De mensen werden steeds mobieler en trokken van de ene
plaats naar de andere. Steeds daarheen waar genoeg land en dus werk
was.
Tegenwoordig zijn er Sagels te vinden in Namibië (Curt Sagell,
emigreerde in 1938), in de Verenigde Staten, in Nederland (Geerd
Henrich Zagel emigreerde omstreeks 1810), in Groot Brittannië, in
Panama (Ignatius Sagel, emigreerde in 1856 met zijn 5 jongens en een
meisje), in Kanada, in Frankrijk, in Turkije, in Rusland, in Tsjech Republiek,
in zowel het noorden als het zuiden van Duitsland.....OVERAL!!! Kijk
zelf naar de SAGEL-links op de homepage..! Ik leerde trouwens ook enige
Sagels kennen die tegenwoordig joods zijn. Dat is grappig. Maar
volstrekt mogelijk en waar. Zij wonen in Atlanta (USA), in Maryland en
ook in Frankrijk. Het is mogelijk dat zij gedurende de Holocaust in
Europa vluchtten met een joodse vrouw. Zij trouwden en namen het joodse
geloof aan. Zo ziet u dus: De SAGEL's vormen een mooi gekleurd
gezelschap!!!
Ik ben steeds weer verbaasd als men vaststelt dat ook vandaag nog het
allergrootste deel van de Sagels zelfstandig is of tenminste vrije
beroepen uitoefent.
Mijn lijn in de familiestamboom!
Door de industrialisatie trokken de
mensen van de ene plaats naar de andere. We hadden zelfs een politicus
in de Duitse RIJKSDAG (het toenmalige Parlement). Ook de leden van mijn
directe familiestamboom verwisselden regelmatig van woonplaats. Zo
werden ze een familie van timmerlieden en timmermansbazen. Mijn
voorvaderen bouwden vele vakbouw-huizen (die we bijna uitsluitend in
Duitsland vinden!) en tevens zeer fraaie kerken in de vakbouw-stijl…
(bekijk de steden-links in HESSEN onder Wolferode!)… . Door de
vele en SLECHTE oorlogen in de vorige eeuw vestigden mijn voorvaderen
zich overal in het voormalige Duitse Rijk. Eén van mijn grootvaders
komt uit de regio rond Berlijn (op 600 kilometer afstand van mijn
huis). De andere komt uit HESSEN (Stadtallendorf-Wolferode), in
de omgeving van de WAMBACH, dat is op ca. 250 kilometer afstand
van hier. De ene grootmoeder komt uit HANNOVER, dat is op ongeveer 400
kilometer afstand, de andere grootmoeder komt uit Oost-Pruisen en dat
is ca. 2000 kilometer ver ...
Als u beseft dat wij hier in Europa wonen (deze zinsnede is
waarschijnlijk overbodig voor de Duitsers en de bewoners uit de
buurlanden!) dan kunt u begrijpen dat 100 kilometer een grote afstand
is. Soms andere dialecten en culturen. Op ¼ deel van de oppervlakte van
de Verenigde Staten wonen hier 20 miljoen mensen meer als daar. Niet
dat dat beter is of slechter. NEEN! Maar het is een feit, dat wij meer
mensen hebben op minder ruimte. Voor de Amerikanen (VS = ca. 250 milj.
inwoners) of de Afrikanen betekent 500 kilometer niets.
Na 200 kilometer zie je de volgende stad. In Europa (Europese Unie =
ca. 375 milj. inwoners) en zeker ook in Duitsland ca. 86 milj.
inwoners) bevindt zich op elke 3 kilometer wel een oord …., dikwijls
ouder dan 1000 jaar ….
Zo hoefde men in de afgelopen eeuwen nooit de woonplaats of streek te
verlaten. Het was ondenkbaar om zo maar eens naar Berlijn te gaan of
iets dergelijks. De mobiliteit die er nu is, was er eenvoudigweg niet.
Trouwens, een deel van de adellijke familie Von Oeynhausen woont nog
steeds in de Grevenburg of in het district Höxter.
Zo, dit was een deel van de SAGEL-familiegeschiedenis in Duitsland.
Hoe leven ze? Wat doen ze voor hun beroep? Waar zijn hun wortels.
Vertelt u mij iets over uw persoonlijke voorvaderen en uw stamboom!!!
Ik probeer U in mijn grote SAGEL-stamboom te vinden of zal ze daarin toevoegen.
In de komende maanden wil ik in ieder geval nog prenten en verhalen
over het leven in de Middeleeuwen en daarna toevoegen , om te laten
zien hoe de Sagels (Zachels) geleefd hebben.
Vele groeten uit Kerpen / Duitsland.
Als u steeds over de actuele stand van
het onderzoek geïnformeerd wilt worden, klik dan s.v.p. hier en stuurt
u mij een E-mail!
Tot ziens en Auf Wiedersehen!!!!
Martin
Sagel
Bachstrasse 11
D-50171 Kerpen
Germany / Deutschland
Tel.: +49 - 22 37 - 655 800
- Vertaling September 2000 - Jelle
en Marie-José Schepers, Roosendaal, NL -
Designed
© 1999 - 2014 by Martin
Sagel
|